حدود هجده آیه در قرآن به موضوع امربهمعروف اختصاص دارد. اینکه مردمان یکدیگر را به کار نیک سفارش کنند و از کار بد نهی کنند، مورد سفارش و تأکید خداوند است. خداوند امتی را دوست دارد که دلسوز یکدیگر هستند و برای رشد همنوعان خود تلاش میکنند. نکته مهم این است که خداوند در قرآن امربهمعروف را بهصورت خاص و برای یک موضوع خوب یا بد نیاورده است و تمام دستورات عام هستند؛ یعنی هدف امر به هر کار نیک و نهی از هر کار زشت است؛ حالا در این میان، مؤمنان باید تکلیف خود را بشناسند و به آن عمل کنند. در واقع، امربه معروف روح یک جامعه است که قصد دارد با آرامش و امنیت جلو رود و توسعه ماندگار پیدا کند. ما باید امربهمعروف را بسیار فراتر و بزرگتر از دستورات دینی ببینیم. اگر کسی آمد و به شما گفت غذایی که در حال طبخ آن هستید، بینمک است یا شور، شما را امربهمعروف کرده است. دکتری که میگوید این دارو را مصرف کن؛ معلمی که میگوید درس بخوان تا در آینده بتوانی خودت به رشد برسی و مردمت را به سعادت برسانی؛ مهندسی که میگوید این سازه را محکم بساز تا با یک زلزله روی سرت خراب نشود و...، همگی در حال امربهمعروف هستند. اینکه انسانها بخواهند خودشان و همنوعانشان در دنیا و آخرت سلامت و سعادتمند باشند، خود انسانیت است و به همین دلیل خداوند آن را عبادت میداند. در مقابل کسانی هستند که امر به منکر میکنند و نه تنها برای مردم خود دلسوزی نمیکنند، بلکه قصد دارند آنها را به بدبختی و گرفتاری مبتلا کنند. در آیه 67 سوره توبه از این افراد بهعنوان منافق یاد میشود: «الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ...»؛ مردان منافق و زنان منافق، همه همانند يكديگرند. به كارهاى زشت فرمان مىدهند و از كارهاى نيك جلو مىگيرند و مشت خود را از انفاق در راه خدا مىبندند... .
آن کسانی که امر به معروف را مذموم میشمارند و آن را دخالت میدانند، در حال نابود کردن کشورشان هستند. آنها روح جامعهشان را نابود
میکنند.
جوامع بسیاری هستند که به مرحله سکوت رسیدهاند و به هیچ اشتباهی در جامعه واکنش نشان نمیدهند و در مقابل از هیچ فعل نیکویی استقبال نکرده و آن را تحسین نمیکنند. جامعه بدون دلسوزی و امر به نیکی و نهی از بدی، جامعه مرده است، چون روح ندارد و فقط پیکری بیجان است. وقتی جامعه به نابودی کشیده میشود، خداوند میفرماید: «فَلَوْ لا کانَ مِنَ الْقُرُونِ مِنْ قَبْلِکُمْ أُولُوا بَقِیَّةٍ یَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسادِ فِی الْأَرْضِ...»؛ شگفت است که چرا از امتهایی که پیش از شما میزیستند، گروهی نبودند که قومشان را از فسادگری در زمین بازدارند و از عذاب برهانند... .(هود/ 116)